DINH DƯỠNG CHO NGƯỜI BỆNH LOÃNG XƯƠNG

DINH DƯỠNG CHO NGƯỜI BỆNH LOÃNG XƯƠNG

Loãng xương là một trong những bệnh lý thường gặp ở người cao tuổi, đặc biệt là phụ nữ. Loãng xương diễn tiến khá thầm lặng, khó nhận biết, khi có biểu hiện là lúc đã xuất hiện biến chứng. Gãy xương là hậu quả nặng nề nhất của loãng xương ở người cao tuổi vì xương gãy rất lâu lành, ăn uống kém, người bệnh nằm lâu, đi lại khó khăn nên bị bội nhiễm do viêm phổi, loét, nhiễm trùng tiểu, chi phí điều trị rất tốn kém.

Các yếu tố nguy cơ của bệnh loãng xương là gì?

• Lớn tuổi.
• Phụ nữ loãng xương nhiều hơn nam.
• Kém phát triển thể chất từ khi còn nhỏ, đặc biệt là còi xương, suy dinh dưỡng, chế độ ăn thiếu chất đạm, canxi, vitamin D.
• Gia đình có cha, mẹ bị loãng xương hoặc gãy xương.
• Ít hoạt động thể lực, ít hoạt động ngoài trời.
• Uống nhiều rượu, bia, cà phê, hút thuốc lá.
• Mắc một số bệnh mạn tính: Rối loạn hấp thu, cắt dạ dày ruột, viêm khớp dạng thấp, thoái hoá khớp, suy thận mạn, thiểu năng các tuyến sinh dục nam và nữ...
• Do sử dụng thuốc kéo dài: Thuốc chống động kinh, thuốc điều trị đái tháo đường, thuốc chống đông và đặc biệt là nhóm thuốc kháng viêm.

Dinh dưỡng và tập luyện cho người bệnh loãng xương như thế nào?

• Duy trì cân nặng hợp lý, tránh suy dinh dưỡng hoặc thừa cân-béo phì.
• Ăn vừa đủ thực phẩm giàu chất đạm (1g chất đạm/kg/ngày): Với cân nặng cơ thể 50kg thì nhu cầu chất đạm là 50g/ngày, tương đương với 250g thịt/ngày hoặc 300g cá hoặc tôm/ngày. Nên kết hợp chất đạm động vật và chất đạm thực vật để chế biến món ăn như thịt kho đậu hũ, đậu hũ dồn thịt, cháo lươn đậu xanh…Người cao tuổi nên giảm ăn thịt vì ăn nhiều thịt sẽ làm tăng thãi canxi qua nước tiểu. Nên thay thịt bằng cá, đậu hũ, đậu đỗ.
• Cung cấp đủ canxi từ bữa ăn hàng ngày: Lựa chọn thực phẩm giàu canxi như cá biển (3-5 lần/tuần), đậu hũ (2-3 lần/tuần), trứng (1-3 lần/tuần), sữa (1-2 lần/ngày), yaourt (1-2 lần/ngày), phômai (1-3 lần/tuần), rau củ quả (3 lần/ngày), mè (1-2 lần/tuần).
• Cung cấp đủ vitamin D: giúp tăng hấp thu canxi và cải thiện độ chắc khỏe của xương. Sử dụng thực phẩm giàu vitamin D như: Cá, gan cá, trứng cá, lòng đỏ trứng, ngũ cốc, sữa bổ sung vitamin D, đậu nành...Ngoài thực phẩm, nguồn cung cấp vitamin D nhiều nhất là ánh sáng mặt trời, nên vận động và tập luyện ngoài trời lúc sáng sớm 15 – 20 phút mỗi ngày để ánh nắng chiếu trực tiếp trên bề mặt của da sẽ tổng hợp thành vitamin D.
• Hạn chế muối vì ăn quá mặn sẽ làm tăng thãi canxi: Nên dùng dưới 5g muối/ngày (1 muỗng cà phê muối), giảm thực phẩm chứa nhiều muối như: tương, chao, khô, mắm…, giảm nêm nếm gia vị mặn (muối, nước mắm, nước tương…)
• Hạn chế nước ngọt có gaz vì phốt pho làm tăng thãi canxi qua nước tiểu.
• Hạn chế uống nước trà đặc vì chất chát trong trà (tanin) sẽ ngăn cản hấp thu chất sắt và canxi.
• Không hút thuốc lá, rượu bia.
• Vận động và tập luyện thường xuyên, mỗi lần 30 phút, 5 ngày mỗi tuần: Đi bộ, chạy bộ, chạy xe đạp tốt cho cơ xương, tăng sức đề kháng và làm mạnh cơ, xương khớp. Những bài tập luyện bụng, lưng hông, yoga và thái cực quyền giúp làm mạnh cơ nâng đỡ cột sống, cột sống vững chắc hơn, giúp cải thiện sự quân bình của cơ thể, phòng ngừa té ngã.

Lưu ý: Nếu chế độ ăn uống không cung cấp đủ canxi và vitamin D, người bệnh loãng xương cần phải điều trị bằng thuốc theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

       THỰC PHẨM GIÀU CANXI

(Nhu cầu canxi ở người cao tuổi 1.000mg/ngày)

             THỰC PHẨM GIÀU VITAMIN D

(Nhu cầu vitamin D ở người cao tuổi 800UI/ngày)

THỰC ĐƠN MẪU TRONG NGÀY

Năng lượng: 1.600Kcal/ngày/người

BS.CK1 Lê Kim Huệ

Viện trưởng viện Dinh dưỡng Thực phẩm Tân Úc Việt